Systemy traceability – czym są i dlaczego są istotne?

Traceability to proces identyfikowania i śledzenia historii danego produktu, komponentu lub procesu, począwszy od jego początków aż do stanu końcowego lub nawet do etapu użytkowania.

Każdy produkt jest oznaczany unikalnym identyfikatorem, który umożliwia śledzenie przez cały cykl jego życia. To może być numer seryjny, kod kreskowy, RFID lub inny rodzaj znakowania. Wszystkie istotne informacje takie jak data produkcji, dostawcy, miejsce produkcji, dane logistyczne itp. są dokładnie rejestrowane.

Produkt jest śledzony przez cały czas – w trakcie transportu, przechowywania i przetwarzania, a każdy z tych etapów jest dokładnie dokumentowany. Identyfikowalność „krok w przód, krok w tył” sprawia, że możliwe jest zarówno podążanie krok po kroku od początku do końca procesu,  jak i śledzenie wstecz, czyli odtwarzanie historii i pochodzenia danego produktu.

System identyfikowalności ma wiele zastosowań w różnorodnych gałęziach przemysłu, ale jest szczególnie ważny tam, gdzie kluczowe znaczenie mają bezpieczeństwo i jakość, czyli np. w takich branżach jak:

• Przemysł spożywczy – śledzenie jest niezbędne, aby zachować bezpieczeństwo żywności, identyfikować ewentualne źródła zanieczyszczeń lub kontaminacji oraz zapewnić jakość produktów spożywczych.
• Farmacja – system traceability umożliwia identyfikację i śledzenie leków od etapu produkcji aż do dystrybucji. To pomaga w unikaniu podróbek i daje pacjentom gwarancję bezpieczeństwa.

Systemy traceability odgrywają ważna rolę szczególnie w branżach, w których obowiązują restrykcyjne regulacje (Freepik)

• Motoryzacja — system identyfikowalności stosuje się do śledzenia części i komponentów. Głównym celem jest zapewnienie jakości i bezpieczeństwa pojazdów.
• Przemysł chemiczny – traceability odgrywa istotną rolę w kontroli chemikaliów i surowców w produkcji chemicznej i pozwala zachować zgodność z przepisami.
• Rolnictwo – śledzenie wspiera kontrolę pochodzenia żywności, identyfikacji źródeł chorób czy zanieczyszczeń oraz w zarządzanie zapasami.
• Przemysł lotniczy – identyfikowalność produktu odgrywa kluczową rolę w zapewnieniu bezpieczeństwa lotów, identyfikowaniu i usuwaniu wadliwych części oraz śledzeniu historii konserwacji i napraw.

System identyfikowalności może przynieść wiele korzyści, nie tylko samym firmom produkcyjnym, ale też konsumentom. Monitorowanie pochodzenia surowców i półproduktów oraz bezpośredni dostęp do danych z poszczególnych etapów procesu pozwala na skuteczne zarządzanie ryzykiem, minimalizując potencjalne zagrożenia dla konsumentów.

Do kluczowych korzyści jakie daje system traceability należy również poprawa jakości wytwarzanych dóbr. Kontrola na różnych etapach wytwarzania daje możliwość łatwej identyfikacji obszarów, które wymagają ulepszeń. Dzięki temu można na bieżąco wprowadzać poprawki, aby produkty były jak najlepsze.

Systemy traceability wspierają firmy w spełnianiu wymagań regulacyjnych, co pozwala uniknąć konsekwencji prawnych i kar finansowych. Również audyty, zarówno te wewnętrzne jak i zewnętrzne oraz inspekcje przeprowadzane przez organy regulacyjne stają się szybsze i prostsze, ponieważ wszystkie niezbędne informacje są łatwo dostępne i sprawdzalne.

Śledzenie produktów i surowców w całym łańcuchu dostaw może pomóc w identyfikowaniu obszarów, w których można oszczędzić koszty lub zoptymalizować procesy. Traceability w produkcji pozwala na lepsze zarządzanie dostawami i unikanie nadmiernego magazynowania. Można poprawić planowanie produkcji, zarządzanie datami ważności i identyfikację produktów zbliżających się do terminu ważności.

Oto kroki, które można podjąć, aby wdrożyć taki system w firmie:

1. Ustalenie celu i analiza istniejących procesów

Jeszcze przed rozpoczęciem wdrożenia systemu śledzenia odpowiedz sobie na pytanie, jakie korzyści chcesz z jego pomocą osiągnąć. Może to być np. poprawa jakości, zwiększenie bezpieczeństwa, spełnienie regulacji branżowych czy dostarczenie klientom informacji o produktach. Następnie dokładnie przeanalizuj procesy w firmie i ustal gdzie konkretnie należy wprowadzić śledzenie.

2. Wybór odpowiednich narzędzi i zdefiniowanie standardów

Zidentyfikuj narzędzia i technologie, które pomogą w śledzeniu produktów lub usług. Może to obejmować oprogramowanie do zarządzania łańcuchem dostaw, systemy identyfikacji, oznaczenia produktów (np. kody kreskowe, RFID) oraz systemy informatyczne do rejestrowania i analizy danych. Ustal też standardy i protokoły identyfikacji oraz śledzenia produktów.

Wdrożenie traceability należy zacząć od ustalenia celów i przeanalizowania istniejących procesów. Kolejnym krokiem jest wybór odpowiednich narzędzi (Pexels)

3. Edukacja i szkolenia

Zapewnij szkolenie personelu w zakresie nowych procedur i narzędzi związanych z systemem śledzenia. Pracownicy powinni być świadomi znaczenia i celu tego systemu oraz wiedzieć, jak go używać. Upewnij się również, że wszyscy interesariusze (np. dostawcy, pracownicy, klienci) rozumieją te standardy i stosują się do nich.

4. Testy i wdrożenie

Przed pełnym wdrożeniem przeprowadź testy i pilotaż systemu śledzenia. To pozwoli zidentyfikować ewentualne problemy i wprowadzić niezbędne korekty. Po pomyślnym pilotażu możesz przystąpić do pełnego wdrożenia. Upewnij się, że system traceability spełnia obowiązujące przepisy i regulacje branżowe.

5. Monitorowanie i doskonalenie

Po wdrożeniu systemu śledzenia regularnie monitoruj jego działanie i zbieraj dane. Te informacje można wykorzystać do doskonalenia procesów. Pamiętaj, że system powinien być stale ulepszany w odpowiedzi na zmieniające się potrzeby i warunki rynkowe. Okresowo oceniaj wyniki systemu traceability, aby sprawdzić, czy osiąga zamierzone cele i dostosować go w razie potrzeby.

Traceability w produkcji odnosi się do śledzenia oraz rejestrowania historii i pochodzenia produktów lub komponentów w całym łańcuchu dostaw. Do jego głównych celów należy zapewnienie bezpieczeństwa i wysokiej jakości. W praktyce śledzenie pomaga w identyfikacji i zarządzaniu wadami produktów, prowadzeniu działań naprawczych oraz weryfikacji zgodności z przepisami.

ERP (Enterprise Resource Planning) to zintegrowane oprogramowanie do zarządzania zasobami przedsiębiorstwa, które pomaga w efektywnym planowaniu i kontrolowaniu wszystkich aspektów działalności firmy. System obejmuje różne obszary, takie jak zarządzanie finansami, produkcją, magazynem, sprzedażą, relacjami z klientami (CRM) czy zasobami ludzkimi (HR) itp. Celem ERP jest usprawnienie procesów biznesowych, zwiększenie efektywności operacyjnej oraz umożliwienie lepszego zarządzania danymi i zasobami w organizacji.

Traceability i ERP to dwie różne koncepcje i rozwiązania w zarządzaniu produkcją i przedsiębiorstwem, jednak w niektórych przypadkach elementy traceability mogą być częścią funkcji ERP, zwłaszcza jeśli przedsiębiorstwo musi śledzić produkty w ramach swoich operacji produkcyjnych lub logistycznych.

Identyfikowalność w produkcji odgrywa niezwykle istotną rolę szczególnie tam, gdzie bezpieczeństwo, jakość i zgodność z regulacjami są kluczowe. Oprócz tego, śledzenie pozwala zwiększyć zaufanie klientów do marki i pomóc uniknąć potencjalnych problemów związanych z produktami lub procesami. Choć samo wdrożenie systemu śledzenia może być złożonym procesem, warto inwestować w niego czas i zasoby, aby osiągnąć sukces.