Fabryka na miarę Przemysłu 4.0. Jak do niej dotrzeć z Mapą Drogową Cyfrowej Transformacji?

Każdy zakład działa na swój niepowtarzalny sposób, zarówno pod względem organizacji codziennej pracy, procesów, rozwoju itp., co jest zależne od jego wielkości, branży, pracujących w nim ludzi, metod zarządzania czy wykorzystywanych narzędzi. Zdarza się, że w obrębie jednej firmy niektóre jej działy czy zachodzące na produkcji procesy są na wysokim poziomie dojrzałości w zakresie cyfryzacji, inne zaś wymagają diametralnej zmiany.  

Dlatego też nie możemy tak po prostu powiedzieć, że nasza fabryka jest na poziomie 3.0 czy też 3.2, 3.5 itp. Tego typu określenia to zbytnie uproszczenie. Jesteśmy w pewnym stanie obecnym, który musimy zdiagnozować i zapewne okaże się, że w różnych obszarach znajdujemy się na różnych poziomach. 

To, do czego dążymy, nasz ideał, czyli Przemysł 4.0, sam w sobie nie musi być naszym celem. W praktyce zależy nam raczej na pewnym celu biznesowym, który chcemy osiągnąć. A nawet może to być kilka różnych celów, bliższych lub dalszych idei Przemysłu 4.0, ale takich, które będą adekwatne do sytuacji naszej firmy i przyniosą jej wymierne korzyści.  

Na początku drogi warto poszerzyć swoją wiedzę na temat tego, czym jest Cyfrowa Transformacja i jakie korzyści przynosi firmom. Dowiesz się tego z naszego artykułu:
Cyfrowa Transformacja – czym jest i dlaczego warto do niej dążyć?

Cyfrowa Transformacja i związane z nią cele mogą w każdej firmie wyglądać zupełnie inaczej, zawsze jednak ich wdrożenie jest sporym przedsięwzięciem. Trzeba sobie uświadomić, że nie da się osiągnąć wszystkiego za jednym podejściem – potrzeba wielu różnych czynności, narzędzi, technologii, czasu, a przede wszystkim zaangażowanych ludzi.  

Proces Cyfrowej Transformacji nie przebiega nigdy liniowo. Po drodze pojawiają się różne kamienie milowe, a do każdego z nich prowadzi wiele dróg. Ta różnorodność jest wartością, która daje sporo możliwości rozwoju i zdobywania nowych doświadczeń. Jednak żeby nie pogubić się wśród tak wielu opcji, warto skorzystać z narzędzia, które pomoże nam dotrzeć do celu w najbardziej optymalny dla nas sposób. Takim narzędziem jest Mapa Drogowa Cyfrowej Transformacji.  

Mapa pozwala uporządkować poszczególne działania. Pokazuje nam gdzie aktualnie jesteśmy i gdzie chcielibyśmy się znaleźć, a także co musimy zrobić, żeby tam dotrzeć. Przedstawienie poszczególnych inicjatyw na Mapie pozwala nadać im priorytet i dostrzec łączące je zależności. 

Tak jak inne dla każdej firmy są cele biznesowe, tak też Mapa Drogowa Cyfrowej Transformacji będzie tworzona dla każdej organizacji indywidualnie. W jej budowaniu warto skorzystać ze wsparcia specjalistów, którzy nie tylko mają doświadczenie w tworzeniu takich Map, ale też obiektywnie spojrzą na naszą firmę i pokażą obszary do poprawy oraz rozwiązania, których być może sami nie dostrzegamy.  

Plan działania powinien być tworzony najpierw na poziomie ogólnym. Skoro więc mówimy o Mapie, to pierwszym krokiem będzie ustawienie na niej pewnych znaków drogowych, które będą upewniać nas, że podążamy w odpowiednim kierunku.  

Punkt odniesienia 

Pierwszym takim elementem powinno być ustalenie punktu odniesienia, czyli analiza, która pokaże, gdzie aktualnie jesteśmy i jaki jest poziom dojrzałości naszej organizacji w zakresie cyfryzacji. Warto też zastanowić się jak finansujemy wydatki na informatyzację i cyfryzację.  

Możliwości 

Jeśli rzetelnie przeprowadzimy analizę stanu obecnego, będziemy wiedzieć, jakie mamy możliwości. Wtedy możemy je skonfrontować z obszarami do optymalizacji, czyli zastanowić się, w których miejscach – działaniach, procesach itp. zmiana będzie dla nas najbardziej wskazana i przyniesie najwięcej korzyści, a zarazem będzie stosunkowo łatwa do wdrożenia. 

Realizacja 

Kolejny znak drogowy to etap realizacji. Tutaj ważne będzie szukanie tzw. „nisko wiszących owoców”, czyli tych elementów, które szybko dostarczą wartości – pozwala to zbudować poczucie, że nasza praca ma sens i jest wartościowa, a dodatkowo zyskamy możliwości finansowania kolejnych inicjatyw. 

Instytucjonalizacja 

Istotnym krokiem jest też korzystanie z tego, co już udało się osiągnąć. Ważnym elementem jest tu monitorowanie i weryfikowanie – czy nasze zasoby dalej są potrzebne w tych konkretnych obszarach? Jeśli nie, możemy je przesunąć do kolejnego obszaru i w ten sposób rozszerzać naszą transformację. 

Jak powinna wyglądać budowa Mapy? Wiemy już jakie najważniejsze znaki drogowe składają się na jej szkielet, zobaczmy więc, jak ją uzupełnić w kolejnych etapach, aby była skuteczną pomocą w dotarciu do celu. 

Na początek firma sama określa, jak wygląda jej bieżąca sytuacja. Pomocą w dokonaniu takiej oceny może być ankieta ADMA – to metodologia stworzona na zlecenie Komisji Europejskiej, której celem jest określenie dojrzałości cyfrowej organizacji. Warto z niej skorzystać, nie tylko dlatego, że pokazuje w jakim miejscu na drodze do Przemysłu 4.0 znajduje się dana firma, ale też jest uznawana przez Komisję Europejską i urzędy oraz jednostki organizacyjne, które zajmują się przyznawaniem grantów na cyfryzację, może więc pomóc, kiedy staramy się o dodatkowe środki.  

W kolejnym kroku przeprowadzany jest audyt fabryki, polegający na rozmowach z pracownikami. Na podstawie własnych obserwacji audytorzy potwierdzają lub też kwestionują wyniki samooceny dokonanej w pierwszym etapie. Efektem jest arkusz uwag procesowych, który składa się z obserwacji diagnoz i sugestii.  

Kiedy mamy już zebrane informacje, to dobry moment, aby wspólnie je przeanalizować i ustalić jaki jest stan obecny, biorąc pod uwagę zarówno to, jak oceniła się organizacja, jak i to co zaobserwowali audytorzy. Warto usiąść i zobaczyć czy oceny i obserwacje się pokrywają, a jeśli nie, wyjaśnić skąd wzięły się rozbieżności i wypracować konsensus na temat stanu obecnego.  

Ostatnim etapem jest opracowanie właściwej Mapy Drogowej Cyfrowej Transformacji z towarzyszącymi jej produktami oraz przygotowanie końcowego raportu. Na tym tak naprawdę kończy się proces tworzenia Mapy, choć niekiedy specjaliści zajmujący się ich przygotowaniem oferują dodatkowe wsparcie w postaci opracowania projektu pierwszych działań czy specyfikacji technicznych. Warto z takiej opcji skorzystać, choć musimy pamiętać, że wdrażanie kolejnych inicjatyw przedstawionych na naszej Mapie to długotrwały proces i zazwyczaj nie da się wdrożyć wszystkiego od razu.  

Jakie są najważniejsze korzyści z posiadania Mapy Drogowej Cyfrowej Transformacji?  

• Spójna strategia rozwoju i jasny cel – podstawą budowy Mapy jest przede wszystkim ustalenie nadrzędnego celu i jego biznesowego uzasadnienia. Dzięki temu wiemy dokąd zmierzamy. Natomiast poszczególne inicjatywy, które umieszczamy na Mapie, planowane są tak, aby ten cel nadrzędny wspierały.  

• Przewidywalny plan inwestycyjny na kolejne lata – nasze inicjatywy nie są przypadkowe. Ponieważ zaplanowaliśmy wszystkie wdrożenia, wyraźnie widzimy połączenia między nimi, a każda jest oceniana w zakresie czasu, kosztu i wpływu na organizację, co pozwala umieścić ją w pewnego rodzaju widełkach (tzw. koszulkach). Dzięki temu, po ich zsumowaniu, jesteśmy w stanie oszacować ile czasu zajmie nam dotarcie do poszczególnych etapów. Pozwala to na odpowiednie rozłożenie w czasie środków na finansowanie poszczególnych inwestycji.  

• Skoordynowany rozwój we wszystkich obszarach – wybierając poszczególne obszary, które następnie obejmujemy audytem, mamy pewność, że każdy z nich został odpowiednio zaopiekowany i nie pominęliśmy niczego istotnego. Mapa pozwala zauważyć powiązania pomiędzy poszczególnymi obszarami, co przekłada się na skoordynowany rozwój. 

• Przemyślane i zaplanowane wydatki – każda podejmowana inicjatywa jest powiązana z celami biznesowymi, ma więc uzasadnienie i pozwala uzyskać wymierne korzyści. Nie tracimy zasobów na bezsensowne działania, które nic nie wnoszą, a ponoszone wydatki są przemyślane. 

• Korzyści na każdym etapie realizacji – mamy ustalone kamienie milowe, które nie tylko przybliżają nas do celu nadrzędnego, ale też same w sobie realizują mniejsze cele i przynoszą znaczące korzyści.  

Tym, co w dużej mierze składa się na Mapę Drogową, są odpowiedzi na pewne pytania. Gdzie obecnie jesteśmy? Gdzie chcemy być? Jaki jest nasz nadrzędny cel biznesowy i jakie kroki nas do niego zaprowadzą? Dlaczego w ogóle zależy nam na Cyfrowej Transformacji?  

Budowanie Mapy poprzez poszukiwanie tych odpowiedzi, pozwala znaleźć uzasadnienie biznesowe i jasno nakreślić relacje względem celów strategicznych organizacji. To bardzo ważne, ponieważ żaden projekt, szczególnie transformacyjny, nie ma sensu jeżeli nie potrafimy wskazać dla niego uzasadnienia.  

Jeśli rzetelnie podejdziemy do budowy Mapy Drogowej Cyfrowej Transformacji, możemy mieć pewność, że przyniesie nam to sukces na drodze do przekształcenia naszego zakładu w fabrykę przyszłości.  

Przeczytaj i poznaj poszczególne etapy tworzenia Mapy Drogowej Cyfrowej Transformacji: Cztery etapy budowania Mapy Drogowej Cyfrowej Transformacji według ImFactory

 Artykuł napisany w oparciu o materiał z webinaru:
Cyfrowa Fabryka – zaplanuj swoją drogę do Przemysłu 4.0 z Mapą Drogową Cyfrowej Transformacji