Jak stworzyć firmę wg koncepcji „Fabryki Przyszłości”?

Koncepcja Fabryki Przyszłości pokazuje pewien ideał nowoczesnego zakładu produkcyjnego, do którego powinny dążyć przedsiębiorstwa, aby móc w pełni odpowiadać na potrzeby klientów i dynamicznie zmieniającego się rynku. To, na jakim etapie w dążeniu do tego ideału znajduje się dana fabryka pomaga określić badanie ADMA. Wyróżnia ono 5 poziomów cyfrowej dojrzałości – mianem Fabryki Przyszłości możemy określić zakłady produkcyjne, które przekroczyły poziom czwarty. 

Czym jest badanie ADMA przeczytasz w tym artykule: Badanie ADMA – sprawdź cyfrową dojrzałość Twojego przedsiębiorstwa

Czym powinna wyróżniać się taka fabryka? Na pewno charakterystyczne dla niej są nowoczesne technologie – maszyny, roboty przemysłowe, linie produkcyjne, systemy informatyczne. Fabryka jutra to także fabryka cyfrowa, która przenosi rzeczywiste procesy do świata wirtualnego, aby ułatwić ich planowanie, nadzorowanie czy udoskonalanie. Skupia się przy tym na jak najlepszym wykorzystaniu dostępnych zasobów, aby praca była prostsza i bardziej efektywna.  

Nowoczesne firmy produkcyjne mają świadomość ekologiczną i starają się, by ich działania w jak najmniejszym stopniu wpływały na środowisko. Są również otwarte na ludzi – dla swoich pracowników starają się stworzyć przyjazne i rozwojowe warunki, a wyznacznikiem ich rozwoju są potrzeby klientów.

Fabryka przyszłości wykorzystuje nowoczesne rozwiązania, dopasowane do każdego aspektu procesu produkcyjnego. Ważną rolę odgrywa Internet Rzeczy (IoT), Przemysłowy Internet Rzeczy (IIoT), wykorzystanie sztucznej inteligencji czy uczenia maszynowego. Innymi przykładami mogą być technologia druku 3D czy wykorzystanie cloud computingu do gromadzenia i przetwarzania danych.  

Wśród systemów informatycznych do szczególnie przydatnych rozwiązań należą: 

• SCADA (Supervisory Control And Data Acquisition) – system pozwalający na zbieranie danych z produkcji i przedstawianie ich w wizualnej formie, może też alarmować o krytycznych przekroczeniach ustalonych parametrów; 
• MES (Manufacturing Execution System) – system do zarzadzania produkcją, który wykorzystywany jest do monitowania i zbierania danych; 

Więcej o MES dowiesz się z tego artykułu: System MES – jak w praktyce działa na produkcji?

• WMS (Warehouse Management System) – system do zarzadzania magazynem, pozwalający na monitorowanie dostaw, kontrolowanie zapasów, optymalizację magazynowania i wysyłki; 
• CRM (Customer Relationship Management) – system do zarządzania relacjami z klientami, w tym marketingiem, sprzedażą i obsługą klienta; 
• ERP (Enterprise Resource Planning) – system, który umożliwia zarządzanie zasobami, a także integruje różne procesy biznesowe, zapewniając tym samym lepszą kontrolę nad całym przedsiębiorstwem; 
•  APS (Advanced Planning and Scheduling) – system służący do planowania i harmonogramowania zleceń produkcyjnych, który uwzględnia przy tym różne zmienne. 
• CMMS (Computerised Maintenance Management System) – system wspierający pracę działu utrzymania ruchu w zakresie serwisu, planowania konserwacji, rozliczania magazynu części zamiennych itd.

Nowoczesne zarządzanie produkcją stawia na automatyzację. Specjalnie przystosowane linie produkcyjne, roboty przemysłowe, nie wymagające nadzoru operatora wózki AGV i autonomiczne roboty mobilne (AMR) wykonują większość ciężkich i monotonnych czynności, które do tej pory wymagały zaangażowania pracowników. Dzięki automatyzacji możliwa jest wysoka wydajność, dokładność i powtarzalność poszczególnych czynności, co znacząco przyczynia się do usprawnienia zachodzących w fabryce procesów i wyeliminowania ludzkich błędów. 

Czy oznacza to, że w fabryce przyszłości człowiek stanie się zbędny? Pomimo postępu technologii, na chwilę obecną trudno sobie wyobrazić taki scenariusz. Wbrew obawom niektórych pracowników przekształcenie ich miejsca pracy w inteligentny zakład produkcyjny nie sprawi, że produkcja będzie toczyć się bez żadnego nadzoru. To ludzie są odpowiedzialni za opracowanie strategii, podejmowanie decyzji, projektowanie poszczególnych procesów, a na koniec także nadzorowanie ich wykonania przez maszyny.  

Posłuchaj podcastu z naszym ekspertem: Cyfrowa fabryka vs fabryka uczłowieczona 

W cyfrowych fabrykach ważnym zagadnieniem jest kwestia gromadzenia ogromnych ilości danych pochodzących z maszyn i linii produkcyjnych. Ich odpowiednia selekcja i uporządkowanie to podstawy dobrego zarządzania produkcją. W tym celu wykorzystuje się systemy informatyczne wspomagające przetwarzanie danych. Dużą role odgrywa tu system MES, który dostarcza informacji z produkcji w czasie rzeczywistym, co pozwala na szybkie wychwycenie ewentualnych nieprawidłowości i ich wyeliminowanie zanim zdążą doprowadzić do poważniejszych awarii czy nieplanowanych przestojów.  

Więcej o tym jak ważne są dane na produkcji przeczytasz w tym artykule: Wiarygodne dane produkcyjne. Jak je zbierać, a potem kwalifikować?

Od czego zacząć cyfrową transformację? Jaki powinien być pierwszy krok na drodze do przekształcenia fabryki w nowoczesny zakład produkcyjny? Wbrew pozorom nie będzie to inwestowanie w kolejne, zaawansowane technologicznie rozwiązania. Owszem, jest to bardzo ważny element, ale nawet najbardziej nowoczesne narzędzia zarzadzania produkcją nie przybliżą nas do koncepcji smart factory, jeśli nie zaplanujemy ich wprowadzenia z głową.  

Cyfrowa Transformacja opiera się w głównej mierze na zmianie mentalności. Technologia jest tu tylko środkiem prowadzącym do celu. Dlatego też w pierwszej kolejności warto sobie odpowiedzieć, jaki jest ten cel. Co chcemy osiągnąć, jakie aspekty poprawić, gdzie chcemy być, a gdzie aktualnie jesteśmy. Dobrym narzędziem do takiej analizy jest wspomniane już badanie cyfrowej dojrzałości ADMA. 

Znając cel i obecną sytuację firmy, dużo łatwiej będzie wytyczyć drogę do celu jakim jest Fabryka Przyszłości 4.0. Pomocnym narzędziem w tym procesie będzie Mapa Drogowa Cyfrowej Transformacji, która pozwoli w klarowny sposób uporządkować poszczególne inicjatywy – ustalić, które z nich są kluczowe, a które jedynie uzupełniające i w jakiej kolejności najlepiej je realizować, aby uzyskać maksimum korzyści.  

Dowiedz się więcej z artykułu: Fabryka na miarę Przemysłu 4.0. Jak do niej dotrzeć z Mapą Drogową Cyfrowej Transformacji?

Chcąc przekształcić swój zakład produkcyjny w Fabrykę Przyszłości 4.0, warto postawić na takie aspekty jak innowacyjność, adaptacja do wciąż zmieniających się warunków, ciągły rozwój i doskonalenie. Ważna jest również elastyczność, otwartość na nowe rozwiązania i eksperymenty, z których wyciągamy wnioski. Najważniejsze jest jednak odpowiednie nastawienie. Inteligentna fabryka nie ma na celu wytwarzania dóbr bez udziału ludzi, nie chodzi też o innowację samą w sobie. Jej zadaniem jest wsparcie firm z branży produkcyjnej i ich pracowników w rozwoju i realizacji celów. 

Polskie fabryki aspirujące do tytułu Factory of the Future  mogą powalczyć o ten tytuł w konkursie organizowanym przez Fundację Platforma Przemysłu Przyszłości. Więcej informacji znajdziesz tutaj. 

Przeczytaj również:

Cyfrowa Transformacja – czym jest i dlaczego warto do niej dążyć?